Vier jaar Vriendenerf
Het is inmiddels ruim vier jaar geleden dat we onze woningen op het Vriendenerf konden betrekken. Toen, in juni 2017, keken we uit op een kale zandvlakte rondom, met een pas aangelegde vijver en de contouren van de toekomstige tuinpaden net zichtbaar. Naast het werk aan de inrichting van onze huizen, gingen ook de eerste planten de grond in. Ik was erg benieuwd hoe onze nieuwe tuin er straks uit zou gaan zien, want een schetsontwerp is heel wat anders dan de werkelijkheid. Vier jaar later kijk ik uit over een weelderig tuinparadijs: de randen van de vijver hebben zich prachtig ontwikkeld met een natuurlijke vegetatie, terwijl de vijver bevolkt wordt door talloze kikkers en salamanders. Een bankje langs de waterkant, verscholen tussen de oevervegetatie, is een mooie plek voor overpeinzingen.
Bij het ontwerp van de tuin is gestreefd er een parkachtige omgeving van te maken. Dat is het ook geworden, want je kunt er een fijne wandeling maken terwijl er tal van bloeiende planten te bewonderen zijn. Nu, in augustus, worden deze druk bezocht door een grote variatie aan vlinders, waaronder de koninginnenpage, atalanta, dagpauwoog, citroenvlinder en kleine vos. Aan de oostkant van de tuin is de moestuin waar ook dit jaar van alles geoogst kan worden. De slakken hebben weliswaar geprobeerd de opbrengst te verkleinen, maar er blijft voldoende over voor alle bewoners. Het zelfoogsten blijkt een groot succes: je krijgt daardoor een goede indruk hoe de verschillende groenten zich ontwikkelen door het seizoen heen. Groenten oogsten en binnen een paar uur koken en eten is geweldig. Aardbeien blijken populair, waarschijnlijk omdat dit de eerste zomervruchten zijn die je kunt oogsten. Nu, in augustus, zijn er naast groenten zoals sperziebonen, zomerwortels en bietjes etc. ook bramen en pruimen. We komen dus ruimschoots aan onze trekken met zelfverbouwde groenten en fruit.
In de afgelopen vier jaar hebben we veel geleerd over het wonen in een woongroep. In het begin was het belangrijkst voor iedereen om haar/zijn omgeving in te richten: het huis, het terras, evt. overkappingen. Daarnaast de algemene, gedeelde aspecten van het Erf, de tuin, de schuren. Waar moeten bomen komen, waar kunnen de compostbakken staan, welke (gezamenlijke) activiteiten zijn gewenst. In de loop van de afgelopen jaren zijn wij meer aan elkaar gewend en wij zien steeds hoe de uitgangspunten van ons visiedocument steeds naar voren komen zoals bijvoorbeeld het naoberschap, een belangrijk aspect van het wonen in Salland. Bij ziekte of tijdelijke afwezigheid is er altijd wel iemand die hulpdiensten wil verlenen: wij zijn er voor elkaar. En daarnaast is er de gezelligheid, het samen werken, het samen doen.
Tijdens de COVID19 maatregelen, toen we fysieke groepsbijeenkomsen moesten staken, konden onze bewonersbijeenkomsten doorgaan via ZOOM of TEAMS, zodat de gebeurtenissen en ontwikkelingen binnen de woongroep aandacht bleven krijgen. Het was wel een opluchting toen we vanaf juni dit jaar (2021) weer met elkaar koffie konden drinken op het terras en ook weer een eerste fysiek bewonersoverleg konden organiseren.
Ik zou bijna vergeten iets over de duurzaamheid van onze woningen te vermelden, want duurzaamheid met herbruikbare bouwmaterialen (cradle to cradle), optimale isolatie en een energie-zuinige installatie waren ook belangrijke uitgangspunten voor de woongroep. De bodemwarmtepompen met warmteterugwinningssysteem en de zonnepanelen blijken ruimschoots aan het energiezuinige ontwerp te voldoen. Niet alleen heb je een prettig binnenklimaat het hele jaar door, maar levert het systeem zoveel energie dat elke woning kan terugleveren aan het electriciteitsbedrijf.
Het multifunctionele gemeenschappelijke gebouw, het Deelhuis, dat middenin het wooncomplex staat, werd vóór de COVID19 uitbraak intensief gebruikt voor vergaderingen, filmavondjes, gezamenlijke maaltijden en de vele koffieochtenden. Familie en vrienden hebben ook regelmatig van de logeerruimte gebruik gemaakt. Nu de vaccinaties voor COVID19 achter de rug zijn, worden deze activiteiten langzaam weer opgestart: allereerst met de dagelijkse koffieochtenden. Het Deelhuis blijkt voor onze woongroep een belangrijke sociale functie te hebben gekregen, al was het alleen al voor uitwisseling van nieuwtjes en versterking van onderlinge contacten. Het andere belangrijke sociale contactmoment is de wekelijkse werkdag op maandagmiddag; er wordt dan door een grote groep bewoners in de tuin gewerkt zodat deze niet overbegroeid raakt of planten “verdwijnen” onder het onkruid. Hoewel deze werkmiddagen op vrijwillige basis zijn, blijkt dat veel bewoners, als ze beschikbaar zijn, deelnemen aan de werkmiddagen en evenals de koffieochtenden, een belangrijke sociale activiteit te zijn.
De vijf jaren van voorbereiding die nodig waren om het Vriendenerf te realiseren (2012-2017) en tot een levensvatbare woongroep te komen, zijn alle moeite meer dan waard geweest. Terugkijkend over de afgelopen vier jaren, blijkt deze vorm van wonen voor het Vriendenerf te zorgen voor een veilige, sociaal-prettige en ook milieuvriendelijke manier te zijn die hopelijk nog vele jaren kan worden voortgezet.
Olst, 22 augustus 2021
Willem Takken
